Kernpunt, juli 1998
Auriculo en chakra’s 1
door
A.F. van Gelder, arts
In
de moderne ooracupunctuur of auriculotherapie bestaat een toenemende
belangstelling voor niet-westerse geneeskunde, in casu de traditionele Chinese
en Indiase geneeskunde. In dit artikel wordt de rol beschreven van de chakra’s
in de pijnbeleving. Het begrip "chakra instabiliteit" wordt behandeld
in relatie tot ooracupunctuur en homeopathische middelen.
Oor Correspondentie Punten (OCP’s) en
functionele punten
Op de oorschelp is het menselijk lichaam geprojecteerd. De ooracupunctuur
zoals we die nu kennen heeft zich ontwikkeld vanuit een eenvoudig reflexsysteem
waarbij op de oorschelp puntvormige gebiedjes behandeld worden die overeenkomen
met de anatomische lokalisatie van een bepaalde klacht. Bij met name
pijnklachten ziet men vaak verbluffende effecten, zoals een pijnreductie die
binnen enkele minuten op kan treden. Men noemt dergelijke punten OCP's (Oor
Correspondentie Punten). De verdere ontwikkeling in de auriculotherapie is
vooral verlopen via twee trajecten, namelijk het zoeken naar causale relaties en
de meervoudige projectie. Om met het laatste te beginnen, het bleek dat er
minstens drie projecties van het menselijke lichaam op het oor aanwezig zijn die
gerelateerd zijn aan de actualiteit van de klacht. Deze uitbreiding heeft
natuurlijk consequenties voor het OCP. De tweede onderzoekslijn behelst de
causale relaties. Natuurlijk leeft bij iedere onderzoeker een aantal vragen: Hoe
komt een bepaald probleem tot stand, wat is de diepere oorzaak of de
achtergrond? Welke belemmeringen voor de genezing zijn er? Deze vragen staan
natuurlijk in het licht van de therapie; als deze vragen beantwoord zijn, is de
kans op een blijvend therapieresultaat natuurlijk veel en veel groter.
Er zijn in principe twee soorten causale punten
op het oor te vinden. In de eerste plaats zijn dat anatomische
"ketting"-relaties, te denken valt bijvoorbeeld aan hoofdpijn op basis
van gal-lever storingen en hoofdpijn door cervicale artrose. Of iets meer
ingewikkeld, duizeligheid op basis van een vertebralis insufficiëntie.
Ten tweede vindt men op het oor behalve de OCP's die altijd anatomische referenties zijn, punten die een functie vertegenwoordigen. Men noemt een dergelijk punt een functioneel punt, dat wil zeggen een oorlokalisatie die een functie of meer precies een regelsysteem reflecteert. Het is met name het laatste dat in de auriculotherapie een stormachtige ontwikkeling heeft doorgemaakt, mede door de ontdekking van een diagnostisch polssignaal, de VAS (Vasculair Autonoom Signaal).
Figuur 1: De
belangrijkste anatomische projectie
Regelsystemen
Behalve de pure anatomie zijn er regelsystemen, die alles wat er in en met
het lichaam en geest plaatsvindt, moeten regelen. Er zijn zowel kleine lokaal
werkende als grote algemeen werkende systemen. De grote regelsystemen in de
westerse traditie zijn het zenuwstelsel en het hormonale stelsel, in de oosterse
traditie zijn dat de energievelden en de chakra's.
In de auriculo wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de regelsystemen om
gestoorde anatomische en functionele waarden te corrigeren. Het totaal van de
regelkringen is een samenhangend geheel, waarin bovendien een zekere hiërarchie
bestaat. De fysisch-chemische en energetische systemen blijken ondergeschikt te
zijn aan het regelsysteem waarbinnen de chakra's centraal staan.
Chakra's
De ervaring op het gebied van
pathologische processen in relatie tot de chakra's, die men heeft in de auriculo,
sluit qua theorievorming het beste aan bij het ideeëngoed van de Kundalini
Yoga. Daarin wordt een uitvoerige beschrijving gegeven van de chakra's en hun
functies, zodanig dat disfunctioneren en de pathologische consequenties zich
laten afleiden.
In de Kundalini Yoga gaat men uit van het paradigma dat de natuur, inclusief de
mens een product is van universeel bewustzijn; bewustzijn an sich dat nog geen
vorm en functie heeft aangenomen, bewustzijn dat ongedefinieerd is. Veel
gebruikte synoniemen daarvoor zijn kosmisch bewustzijn en collectief bewustzijn.
Behalve dat de Kundalini Yoga zich bezighoudt met de ervaring van dat
oorspronkelijk bewustzijn en de integratie van zulke ervaringen in het
dagelijkse leven, bezit de Kundalini Yoga ook een adequate omschrijving van de
transformatie van bewustzijn in de veelvormige werkelijkheid, van ongedefinieerd
bewustzijn naar gedefinieerd bewustzijn.
De chakra's spelen daarbij een belangrijke rol. De chakra's fungeren namelijk als zeven centra die bewustzijn omzetten in vorm (materie) en energie, het zijn dus plastisch gezien een soort transformatorhuisjes. Eik chakra vervult daarbinnen zijn eigen taak, zodat eik chakra verantwoordelijk is voor een deel van het lichaam als bouwwerk, een deel van de lichaamsfuncties en een deel van de psyche.
Figuur 2: Functie van een chakra
De overgang van bewustzijn naar stof en energie is
een permanent proces. Dus zullen, vanaf het moment dat een chakra zijn
transformerende rol niet goed uitvoert, storingen ontstaan op stoffelijk en
energetisch niveau. Deze storingen zijn redelijk chakra-specifiek, zodat men aan
de hand van het soort storing, het chakra kan afleiden dat voor die problemen
verantwoordelijk is.
Hoewel er natuurlijk allerlei overlappingen zijn, kan je stellen dat storingen op het stoffelijke niveau het domein vormen van de Westerse geneeskunde en storingen op energetisch niveau het domein zijn van de Chinese geneeskunde. De chakra's staan boven de stof en de energie, waardoor zij een supra-niveau vertegenwoordigen dat beide geneeskundige systemen met elkaar verbindt.
Figuur 3: Disfunctie van een
chakra
Tussen ongedifferentieerd bewustzijn en de harde materie zit een aantal stappen,
waarin de chakra's een belangrijke rol spelen. Chakra's zijn bewustzijns-centra
die al gedefinieerd zijn, niet als materie of energie, maar als gedachten.
De relatie tussen bewustzijn en gedachten is de volgende. Een gedachte is een beweging in het bewustzijn, een rimpeling of een golf In India spreken ze van vritti's of wervelingen. Een complex van samenhangende gedachten vormt een chakra. Er zijn zeven hoofdchakra's, die zeven gedachtenvelden vertegenwoordigen. Samen vormen de zeven gedachtencomplexen een persoonsgebonden bewustzijn, het persoonlijke bewustzijn. Eik van de gedachtenvelden vormt een sluis waardoor het bewustzijn stroomt en zich verder concretiseert in energie en materie.
Als een dergelijk gedachtenveld harmonieus is in zichzelf en harmonisch ten opzichte van de andere chakra's, zal dat een gunstige invloed hebben op het vervolg van het scheppingsproces. Een disharmonisch chakra zal de scheppende kracht belemmeren en storingen in de hiërarchisch lagere regionen van de schepping veroorzaken. In dit model is de sleutel gegeven die de interactie beschrijft tussen de persoonlijkheid of het ego en de stoffelijke en energetische kenmerken van iemand.
Voor allerlei uiteenlopende storingen worden de chakra's in de auriculo
gebruikt. Het kan daarbij gaan om typisch westers-medische problematiek, maar
ook om energetische storingen. Bovendien kan men binnen deze deelgebieden nog
verschillende soorten storingen onderscheiden. In dit artikel wordt het
therapeutisch gebruik van de chakra's in relatie tot de pijnbehandeling
toegelicht.